پیمانکار ساختمان کیست
پاسخ به سوال «پیمانکار چه کسی است» می‌توان گفت که پیمانکار (Contractor) یک فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی است که با کارفرما قرارداد می‌بندد. بر اساس این قرارداد، پیمانکار متعهد به اجرای یک فعالیت خاص در یک پروژه می‌شود؛ برای مثال، یک پروژه ساخت و ساز را در نظر بگیرید؛ هنگامی که کارفرما و پیمانکار قرارداد همکاری را امضا می‌کنند، پیمانکار متعهد به اجرای تمامی فعالیت‌های پروژه ساخت و ساز می‌شود.
پس از امضای پیمان یا توافقنامه پیمانکاری، کارفرماها ملزم هستند که در مدت حداکثر یک ماه پس از بستن قرارداد، اطلاعات مرتبط با توافقنامه‌های پیمانکاری را در سیستم مودیان ثبت کنند. برای افزودن، پیمانکاران باید فاکتور الکترونیکی تمام معاملات خود را با ارائه جزئیات از طریق این سیستم در دسترس سازمان مالیاتی قرار دهند.
پیمانکاران باید دارای مهارت‌های مدیریتی قوی باشند تا بتوانند پروژه را در زمان مشخص و با بودجه تعیین‌شده اجرا کنند. آن‌ها باید توانایی برنامه‌ریزی و اجرای پروژه را داشته باشند و همچنین بتوانند با کارفرما، تیم اجرایی و سایر ذینفعان پروژه به خوبی ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این، پیمانکاران باید توانایی حل مسئله داشته باشند تا در صورت بروز مشکلات در طول پروژه، بتوانند راه‌حل‌های مناسبی را پیشنهاد دهند. در نهایت، پیمانکاران باید توانایی مدیریت امور مالی را داشته باشند، زیرا پرداخت حقوق کارگران و حق بیمه آن‌ها بر عهده آن‌ها خواهد بود.
مسئولیت‌های پیمانکار چیست؟
متغیر بر اساس نوع پروژه حالا که شما با مفهوم پیمانکار آشنا شده‌اید، باید با مسئولیت‌های پیمانکار نیز آشنا شوید. قبل از این، باید بدانید که مسئولیت‌های پیمانکار، کاملا به نوع توافقنامه و نوع فعالیتی که مسئولیت اجرای آن را بر عهده دارد، بستگی دارد؛ بااین‌حال، برخی از مسئولیت‌های عمومی پیمانکاران در پروژه‌های متفاوت عبارت‌اند از:
- دریافت و تحلیل مشخصات کار از کارفرما
- برنامه‌ریزی و اداره پروژه
- استخدام کارکنان برای تیم و مدیریت آن‌ها
- تامین منابع لازم برای پروژه
- نظارت بر پیشرفت پروژه و اطمینان از انجام کار بر اساس توافقات در متن توافقنامه پیمانکاری
- تحویل به‌موقع و باکیفیت پروژه با بودجه مقرر
اگر پیمانکار، یک فرد حقیقی است که با یک واحد اقتصادی قرارداد همکاری بسته است، ملزم به دریافت کد اقتصادی نیست؛ در حقیقت، دریافت کد اقتصادی برای کارفرما یا آن واحد اقتصادی بر عهده پیمانکار نخواهد بود. کارفرمایان باید برای دریافت کد اقتصادی به وب‌سایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس gov.ir مراجعه کنند و از منوی مربوط به ثبت نام الکترونیکی کد اقتصادی، اقدامات لازم را انجام دهند.
به علاوه، پیمانکاران باید توانایی مدیریت ریسک را داشته باشند، زیرا در هر پروژه‌ای، احتمال بروز مشکلات و چالش‌هایی وجود دارد که می‌تواند بر روند پروژه تاثیر گذار باشد. پیمانکاران باید بتوانند این چالش‌ها را پیش‌بینی کنند و برای مقابله با آن‌ها طرح‌های مناسبی را آماده کنند. همچنین، پیمانکاران باید توانایی مدیریت منابع را داشته باشند، چرا که مدیریت منابع یکی از عوامل مهم موفقیت در هر پروژه است. پیمانکاران باید بتوانند منابع موجود را به صورت کارآمد مدیریت کنند و در صورت نیاز، منابع جدیدی را تامین کنند.
چه تفاوتی بین پیمانکار و کارگر وجود دارد؟
تفاوت اصلی بین پیمانکار و کارگر به تعریف شغلی آن‌ها برمی‌گردد؛ به‌طور کلی، پیمانکار شخصی است که برای انجام یک کار خاص در یک بازه زمانی معین و با بودجه مشخص با کارفرما قرارداد می‌بندد. در مقابل، کارگر شخصی است که برای انجام یک کار مشخص در برابر دریافت حقوق و مزایای معین، به استخدام یک سازمان در می‌آید.
اما تفاوت بین پیمانکار و کارگر به این موضوع ختم نمی‌شود؛ یکی دیگر از تفاوت‌های پیمانکار و کارگر در این است که پیمانکار آزادی عمل بیشتری نسبت به کارگر دارد؛ در قراردادهای پیمانکاری، فقط نتیجه کار مهم است و برخلاف کارگر، پیمانکار هیچ وظیفه‌ای در قبال انجام کارها ندارد.
به علاوه، پیمانکار مسئول تامین تجهیزات لازم برای کار را شخصا بر عهده دارد، در حالی که تامین ابزار موردنیاز کار برای کارگران بر عهده کارفرما است. همچنین، یک تفاوت دیگر بین پیمانکار و کارگر به مسائل مالیاتی برمی‌گردد؛ نام کارگر در فهرست حقوق و دستمزد یک شرکت قرار می‌گیرد و پرداخت مالیات حقوق و بیمه آن‌ها بر عهده کارفرما است؛ بااین‌حال، پیمانکاران شخصا مسئول پرداخت مالیات و ارسال گزارشات مالی به سازمان حسابرسی و امور مالیاتی کشور هستند.
به علاوه، پیمانکاران باید توانایی مدیریت ریسک را داشته باشند، زیرا در هر پروژه‌ای، احتمال بروز مشکلات و چالش‌هایی وجود دارد که می‌تواند بر روند پروژه تاثیر گذار باشد. پیمانکاران باید بتوانند این چالش‌ها را پیش‌بینی کنند و برای مقابله با آن‌ها طرح‌های مناسبی را آماده کنند. همچنین، پیمانکاران باید توانایی مدیریت منابع را داشته باشند، چرا که مدیریت منابع یکی از عوامل مهم موفقیت در هر پروژه است. پیمانکاران باید بتوانند منابع موجود را به صورت کارآمد مدیریت کنند و در صورت نیاز، منابع جدیدی را تامین کنند.
معرفی انواع پیمانکاری:
یک معیار برای تشخیص وظایف پیمانکار و توافقنامه‌های پیمانکاری، انواع متفاوتی دارند. توضیح وظایف پیمانکار نیز بر اساس نوع توافقنامه مشخص خواهد شد. در ادامه به بررسی انواع پیمانکاری خواهیم پرداخت:
پیمانکار عمومی:
مسئولیت اجرای پروژه بر اساس شرایط قرارداد یکی از دسته‌بندی‌های پیمانکار، پیمانکار عمومی یا General Contractor است. پیمانکار عمومی یک فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی است که با امضای یک توافقنامه، مسئولیت اجرای پروژه‌های متنوع را بر اساس طرح و شرایط توافقنامه بر عهده می‌گیرد. پیمانکار عمومی ملزم است که در مقابل دریافت یک بودجه مشخص، نتیجه مورد انتظار را طبق توافقنامه پیمانکاری در زمان مقرر تحویل دهد.
پیمانکار عمومی باید توانایی مدیریت پروژه را داشته باشد، از جمله برنامه‌ریزی، تخصیص منابع، نظارت بر پیشرفت کار، و حل مشکلات احتمالی. او باید توانایی ارتباط با کارفرما، تیم اجرایی، و سایر ذینفعان پروژه را داشته باشد. همچنین، پیمانکار عمومی باید توانایی ارزیابی و مدیریت ریسک را داشته باشد، زیرا در هر پروژه‌ای، احتمال بروز مشکلات و چالش‌هایی وجود دارد که می‌تواند بر روند پروژه تاثیر گذار باشد. در نهایت، پیمانکار عمومی باید توانایی مدیریت امور مالی را داشته باشد، چرا که مدیریت بودجه یکی از عوامل مهم موفقیت در هر پروژه است.
پیمانکار تکه‌ای(جزئی):
مسئولیت اجرای بخشی از پروژه پیمانکار تکه‌ای یکی از دسته‌بندی‌های پیمانکار است که در فعالیت‌های اجرایی مشارکت می‌کند و در این زمینه تخصص دارد. در حقیقت، پیمانکار تکه‌ای یک فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی است که با هدف اجرای قسمتی از پروژه کلی با پیمانکار عمومی توافقنامه می‌بندد. این نوع پیمانکاران معمولاً برای اجرای بخش‌های خاصی از پروژه که نیاز به تخصص خاصی دارند، استخدام می‌شوند.
پیمانکار پروژه‌های کلید در دست؛ مسئولیت اجرای تمامی بخش‌های پروژه پیمانکار پروژه‌های کلید در دست، وظیفه طراحی و اجرای کامل یک پروژه را بر عهده دارد. در حقیقت، به این نوع پروژه‌ها پروژه‌های کلید در دست نیز گفته می‌شود و پیمانکار باید در مقابل دریافت هزینه، مسئولیت اجرای تمامی بخش‌های پروژه را بر عهده بگیرد. در صورتی که در فرآیند طراحی و اجرای پروژه خطایی رخ دهد، مسئولیت آن کاملا بر عهده پیمانکار خواهد بود. این نوع پیمانکاران معمولاً برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به مدیریت و نظارت دقیق دارند، استخدام می‌شوند.
پیمانکار پروژه‌های EPC
مسئول طراحی، تامین و اجرای پروژه پیمانکار EPC، یک فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت طراحی، تامین و اجرا را بر عهده دارد. در حقیقت، وظایف پیمانکار در این نوع قرارداد از عبارت Engineering, Procurement and Construction نشأت می‌گیرد. پیمانکار EPC باید تجربه و سابقه کافی در زمینه اجرای پروژه‌های بزرگ و پیچیده را داشته باشد. این نوع پیمانکاران معمولاً برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به مدیریت و نظارت دقیق دارند، استخدام می‌شوند.
اگر پیمانکار EPC یک شخصیت حقوقی است، باید تیمی متشکل از مهندسین، تامین‌کنندگان و اجراکنندگان با تجربه را در کنار خود داشته باشد تا نتیجه مطلوبی از کار حاصل شود. این تیم باید توانایی همکاری و هماهنگی بالایی داشته باشد تا بتواند پروژه را به صورت کارآمد و با کیفیت بالا اجرا کند.
معرفی خصوصیات یک پیمانکار حرفه‌ای حالا که با مفهوم پیمانکار، وظایف آن و انواع پیمانکاری آشنا شدید، باید خصوصیات پیمانکاران موفق را نیز بشناسید. پیمانکاران موفق معمولاً دارای مهارت‌های ارتباطی قوی، مهارت‌های مدیریتی برجسته، توانایی حل مسئله، و توانایی انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات هستند. آن‌ها باید بتوانند با کارفرما، تیم اجرایی، و سایر ذینفعان پروژه به خوبی ارتباط برقرار کنند و بتوانند پروژه را با دقت و کیفیت بالا اجرا کنند. همچنین، پیمانکاران موفق باید توانایی مدیریت منابع و بودجه را داشته باشند و بتوانند در صورت بروز مشکلات یا چالش‌ها، راه‌حل‌های مناسبی را پیشنهاد دهند.
برخی از ویژگی‌های کلیدی که برای شغل پیمانکاری ضروری هستند، عبارت‌اند از:
- توانایی ارتباطی قوی:
برای تعامل با کارفرما، تیم اجرایی و سایر ذینفعان پروژه. این توانایی به پیمانکار کمک می‌کند تا نیازها و انتظارات کارفرما را به درستی درک کند و با تیم خود به صورت کارآمد همکاری کند.
- مهارت مدیریتی:
برای اداره پروژه در زمان معین با بودجه تعیین‌شده. پیمانکار باید بتواند پروژه را به صورت کارآمد مدیریت کند، از جمله برنامه‌ریزی، تخصیص منابع، نظارت بر پیشرفت کار و حل مشکلات احتمالی.
- داشتن سابقه و تجربه کافی:
در حوزه فعالیت کاری پروژه مربوطه. پیمانکار باید تجربه کافی در اجرای پروژه‌های مشابه داشته باشد تا بتواند با چالش‌های احتمالی مواجه شود و راه‌حل‌های مناسب را پیشنهاد دهد.
- مهارت حل مسئله:
برای یافتن راه‌حل‌های موثر در صورت بروز مشکلات. پیمانکار باید بتواند به سرعت و با کارایی مشکلات را شناسایی و حل کند.
- مهارت‌های رهبری:
برای هدایت تیم به سمت موفقیت. پیمانکار باید بتواند تیم خود را به سمت اهداف پروژه هدایت کند و از آن‌ها حمایت کند تا به بهترین شکل ممکن عمل کنند.به علاوه، پیمانکاران باید توانایی مدیریت امور مختلف از جمله امور مالی را نیز داشته باشند؛ زیرا بر اساس قانون، پرداخت حقوق کارگران و حق بیمه آن‌ها بر عهده پیمانکار خواهد بود. اگر پیمانکاران دانش مالی داشته باشند، قطعا با آگاهی بیشتری امور مربوط به حسابداری را مدیریت می‌کنند. این دانش می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا بودجه را به صورت کارآمد مدیریت کنند، هزینه‌ها را کنترل کنند و از سود حاصل از پروژه حداکثر استفاده را ببرند.
